Carrière of kinderen? Welke studie of beroep moet ik kiezen? Blijf ik bij mijn partner die mijn grote liefde niet blijkt te zijn? We ontsnappen niet aan keuze maken…
inhoud
Wat betekent keuzes maken?
Het aantal beslissingen die we op dagelijkse basis maken is de laatste decennia verveelvoudigd. Het zouden er 35.000 zijn. Per dag inderdaad.
Niet gek dat het bij je leidt tot keuzestress. Het leidt bijna altijd tot een verandering. Ons brein is een beetje en houdt niet zo van verandering. Dat zagen we ook bij de Zwarte Pieten discussie.
Die keuzestress wordt veroorzaakt door de betekenis van keuzes maken die wij eraan geven. Ons leven zoals we dat nu leiden zou ondenkbaar zijn zonder al die mogelijkheden uit zoveel alternatieven!
Kiezen we vandaag voor gezond eten, of toch maar voor gemakkelijk? Handhaaf je je tandpasta, fiets, relatie, beroep, studie, vriendschap of wie en wat dan ook? We besluiten continue, maar maken we elke keer wel de juiste keuze?
Juiste keuze
Want daar is het je over het algemeen toch om te doen: het maken van de juiste keuze. Of desnoods de minst slechte.
Maar wat maakt nu iets de juiste keuze? En voor wie? Maak je de keuze voor jezelf, of je partner, kind of ouder? En kun je van tevoren goed inschatten wat de uitkomst van je beslissing zal zijn?
Hoe dan ook, de crux rondom kiezen wordt bepaald door het criterium juist, passend of goed. En het heeft natuurlijk altijd betrekking op veranderen. En veranderen is iets wat onze hersenen niet doen.
Gelukkig ben je niet je brein.
Levenskeuze
Misschien is het keuzeprobleem bij tandpasta minder belangrijk, maar onze keuze voor een partner, werkgever of woonplaats beïnvloedt een belangrijk deel van ons leven en welzijn. Terecht kun je ze daarom wel levenskeuzes noemen. Ze zijn in staat je hele leven te beïnvloeden, dus de impact ervan is groot.
Sommigen concluderen achteraf verkeerd te hebben gekozen en staan dan opnieuw voor de keus. Maar dan kunnen de omstandigheden veranderd zijn.
Zo kun je tot een bepaalde leeftijd dagonderwijs volgen. Worden je mogelijkheden voor een carrièreswitch beperkter met het stijgen van de leeftijd. En is de keuze om zelf kinderen te willen hebben, reeds gemaakt voor vrouwen als ze een zekere leeftijd bereiken.
2 Keuzes? Geen keus!
Zoals ik in het artikel denken bij kanker aanhaal bieden twee mogelijkheden geen echte keuzemogelijkheid. Namelijk, als voor jou beide keuzen onaanvaardbaar zijn, dan heb je waarschijnlijk een voorkeur voor het minst onaantrekkelijke. Daarmee is het voor jou nog geen goed alternatief en al helemaal niet het beste.
Je hebt altijd een keuze!
Een ander, niet zo voor de hand liggende eigenschap van het staan voor een besluit is, dat je feitelijk altijd een keuze hebt. Ook in die situaties waarin je denkt dat je die niet hebt.
Neem bijvoorbeeld de situatie van iemand die de diagnose depressie krijgt.
De behandelaar adviseert op basis van zijn kennis en welke depressie symptomen hij bij jou denkt te zien.
Als je niet vertelt dat je bepaalde hobby’s hebt, of sowieso liever niet naar een dokter gaat, dan beïnvloedt dat zijn diagnose. En de diagnose beïnvloedt jou ook. Je kunt ervoor kiezen na het horen van de diagnose anders te gaan leven. Of juist niet! Hoe moeilijk dat ook is, je kunt de gordijnen dichthouden. Je kunt een second opinion aanvragen. Je kunt uithuilen bij je partner.
Je hebt dus altijd een keuze.
Dus zelfs in het geval een ander na diens analyse tot een diagnose komt, betekent niet dat je – door daarover na te denken – niet nog één of zelfs meerdere opties zou kunnen hebben. Die misschien beter voor je zijn. Ik licht hiermee alvast iets doorschijnen van dat ene inzicht…
Hoe maak je de juiste keuze?
Het advies van de ander
We nemen een besluit gebaseerd op onze opvatting en de emotie of gevoel dat aan die opvatting gekoppeld is.
Daarnaast worden we beïnvloed door de ander die we om goede raad of advies vragen. Die jouw mogelijkheden ook met inbegrip van zijn eigen emoties en gevoelens bekijkt. Misschien komt de reactie wel voort uit angst of jaloezie. Dus het één op één overnemen van het advies van de ander, past die ander, maar jou niet. Ook al houdt die ander heel erg veel van je. Sterker nog, in zo’n situatie zijn de emoties van de ander nog sterker en diens mening dito gekleurder.
Inzicht 1: van je denkvermogen moet je het hebben!
Dus van de ander komt niet de basis voor het inzicht. Waaruit bestaat dan dat ene inzicht dat ik graag aan je mee wil geven?
Dat is gereedschap dat je zelf in huis hebt: je ratio. Ofwel je verstand. Je denkvermogen. Als enig dier -voorzover ons als mens bekend- zijn we tot denken in staat en kunnen we rationele keuzes maken.
Sommige mensen waarderen hun gevoelsmatige kant, dan kiezen je vanuit je hart. Anderen vertrouwen op hun denkkracht. Combineer beide en je bent in staat je emoties en gevoelens te ervaren en ze te ordenen, wegen en op waarde te schatten. En wat iets tot een juiste keuze maakt kun je beoordelen met je eigen denken.
Vraag jezelf: schaadt het de ander? Welke keuze maakt je oprecht blij? Wat is de impact van wat je kiest?
Je denken stelt je in staat je motieven te onderzoeken die ten grondslag liggen aan je keuze. Motieven die door jou altijd de kleuring hebben van emoties of gevoelens. Dus, van je denkvermogen moet je het hebben.
Meer weten?
Zo! Dit helpt je op weg de vraag te beantwoorden hoe je de juiste keuze maakt. Het is geen gemakkelijke opgave.
Als je eens wilt spiegelen met een ander die ervaren is om geconfronteerd te worden met lastige vragen, dilemma’s en netelige levensvragen, plan dan je eigen ontdekkingssessie hoe je op een andere manier met je vragen om kunt gaan.
